Anlatım Biçimleri Testler

1. Aşağıdaki cümlelerden hangisi dolaylı anlatı­ma örnek alabilir?
A) Asım Bezirci'ye göre Kemal Tahir, romanla­rında nitelikli insan yaratmaya özen gösterir.
B) Bu sanatçının, bugün olmasa bile, ileride mutlaka anlaşılacağına inanıyorum.
C) Bilmece çözmek için çok şey bilmek gerek­mez; ama sözcük dağarcığının geniş olması gerekir.
D) Mayıs ayı gelince, gölün çevresi kuzeyden gelen binlerce kuşla dolup taşardı.
E) Çarşıdaki dükkânların camlarına bir şeyler asılmış, her yan renkli renkli kâğıtlarla dona­tılmıştı.

2. Aşağıdaki yargılardan hangisi diğerlerine göre daha nesnel bir nitelik taşımaktadır?
A) Ben, gece yarısı kaldırımlarına bayılırım; gece yarısı kaldırımlarının özgürlüğüne, kimsesizli­ğine vurgunum.
B) Yağmurlu havalarda kaldırımlar rugan gibi par­larlar; onlarda gölgemizi görürüz, ruhumuzu sürükleyen iskeletimizin gölgesini.
C) Bütün hayatım onların üstünde geçti, bütün düşlerimi onların üstünde kurdum; severim kaldırımları.
D) Kaldırımların üstünde evimde gibiyim, gelip geçen insanlar konu Harımdırlar, sanki bah­çemde geziyorlar.
E) Beyoğlu kaldırımlarındayım, ağır ağır yürüyorum, tespih taneleri gibi havaya dizili ışıklar, üstümde sallanıyor.



3. (I) Cahit Sıtkı'nın ölümü de doğumu gibi ekim ayı­na rastlıyor. (II) Önümüzdeki cuma ölümünün otuz beşinci yıldönümü. (III) Türk toplumunda derin iz­ler bırakmış bir şairin ölüm yıldönümü, sessizce geçiştirilmemeli. (IV) Cahit Sıtkı seksen beş yıl önce doğdu, otuz beş yıl önce genç yaşında öl­dü. (V) Benim kuşağım lise edebiyat kitaplarında­ki "Otuzbeş Yaş" şiiriyle tanıdı onu.
Bu parçanın yazarı hangi cümleye kendi duy­gularını katmıştır?
A)l.        EB) II.       O) III.        D) IV.       E) V.

4. Bir alıç bilirim Anadolu'da,
Dallarında yüzlerce adak...
Yolcular geçer önünden
Yayan yapıldak.

Umutları yeşerir alıcın,
İçini bir kitap gibi okur toprak.
Özlem dolu türküler tutturur,
Karanlıkta yıldızlara bakarak.
Bu dizelerde, a sağıda kilerin hangisinden ya­rarlanılmamıştır?
A) Benzetme ve kişileştirmeden
B) Görsel ve işitsel öğelerden
C) Halk deyimlerinden
D) Renk bildiren sıfatlardan
E) Gözlem gücünden

5. Genç kadın, martıların çığlıklarına dalmışken de­nize ateşböceği gibi bir şey uçtu. Bunu bir baş­kası, bir başkası daha izledi. Kadın, dalgın gözler­le, birbirini kovalayan bu garip böceklerin deniz­de teker teker eriyişlerini seyretti. Sonra birden az önceki kızgın demir kokusunu hatırlayınca yerin­den fırladı. Kapıyı açar açmaz yüzüne çarpan sı­cak bir dumanın ortasında, kaptanla çımacıyı ye­re çömelmiş, kan ter içinde uğraşırken gördü.
Bu parçada hangi duyu organıyla seçilebilen ayrıntılara yer verilmemiştir?
A) Dokunma B) Görme
C) Koklama D) İşitme
E) Tat alma

6. (I) Yazı ve yazınsal yaratılarda yer alan anlatım bi­çimleri arasında tartışmacı anlatım da vardır. (II) Bir yargıyı ya da düşünceyi çürütme ve değiştir­medir tartışmacı anlatım. (III) Bunun için de üze­rinde durulmak istenen düşünce açıklanır önce. (IV) Sonra da bunun yanlışlığı, nedenleriyle birlik­te sergilenir. (V) Nedenlere bağlanmayan tartış­macı anlatım inandırıcı olmaz.
Bu parçada numaralanmış cümlelerden han­gisi "tanım" cümlesidir?
A)l.       B) II.       O) III.       D) IV.       E) V.

7. Ömer Seyfettin'in öykülerin deki olaylar doğadaki olaylardan daha seçkin ve özeldir. Kendini gös­termek istemediği halde hemen sezilir. İnsana: Bu, "Ömer Seyfettin'in kaleminden çıkmıştır." de­dirtir. İşte onun sanatı!..
Bu parçaya göre, Ömer Seyfettin'in ağır basan niteliği aşağıda kilerden hangisidir?
A) yaratıcılık B) etkileyicilik
C) çok yönlülük D) olağanüstülük
E) özgünlük

8. Güney Amerika'nın doğusunu yukarıdan aşağıya kat eden And Dağları'ndan, ince bir su olarak do­ğar Amazon. Sonra binlerce dere, ırmak, yeraltı suyu katılır ona. Rio Negro Irmağı ile birleştikten sonra görkemli bir görünüm kazanır. Koca kıtayı geçip Atlantik Okyanusu'nun kıyısına geldiğinde ise, yaşamın türküsünü söyleyen dev bir su or­kestrasına dönüşür. Okyanusa döküldüğünde 160 km²'lik bir alanda, suyun tuzunu alıp tat de­ğiştirir; okyanusa kafa tutar.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangi­si yoktur?
A) Öznel anlatıma yer verme
B) İnsana özgü nitelikleri doğaya aktarma
C) Betim ley ici öğelerden yararlanma
D) Bilimsel verilere başvurma
E) Ayrıntıların seçiminde duyuların tümünden yararlanma

9. Romanın bir yerinde müşteri kılığındaki genç, tezgâhtara yaklaşıyor. Sevdiği kızı soracak ona; ama yazar buna fırsat vermiyor... Yazar, kumaşlar hakkında bilgi vermeyi sürdürüyor. Gereksiz ay­rıntılarla boğuyor romanı. Bu da okuyucunun, ya­pıtı elinden bırakmasına neden oluyor.
Bu parçada eleştirmenin, sözünü ettiği romanda bulduğu eksiklik aşağıda kilerden hangisi alabi­lir?
A) doğallık       B) yalınlık C) akıcılık
D) açıklık E) sadelik

10. (I) Onun neleri sevip sevmediğini ayrıntılarıyla bil­miyorum. (II) Ancak, insanı sevmeyeni sevmediği­ni çok iyi biliyorum. (III) Esmer yüzündeki Güney­li ifadesiyle esprili ve dost canlısı bir insandır o. (IV) Bir yangını körükleyenleri bile affedecek hoş­görüye sahiptir. (V) İri, siyah gözlerinden "her işin üstesinden gelebileceği" iddiası sezilir.
Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangi­lerinde, sözü edilen kişinin görünüşüyle iç dünyası arasında ilgi kurulmuştur?
A) I. veli. B) I. ve III. C) II. ve IV.
D) III. ve V.        E) IV. ve V.

11. Şiirlerim her sözcükte ille de şiir olduklarını bildir­mezler. Hiçbir yorumu gerektirmezler. Ne bilme­cedir, ne de tuzak. Sırları kolay çözülse bile gü­zellikleri kalır. Başka şiirleri çağrıştırmazlar. Söz­cüklerin yerindeliği, dizelerin arılık ve kısalığı, bit­meyen bir söyleşi gibi sürüp gitmesini sağlar on­ların.
Bu parçada şair, şiirleriyle ilgili alarak aşağıdakilerin hangisinden söz etmemiştir?
A) açıklığından B) duruluğundan
C) özgünlüğünden D) akıcılığından
E) yoğunluğundan

12. "Devlet Ana", Kemal Tahir'in, üzerinde en çok tar­tışılan romanı olmuştur. Yayımlandığı yıllarda, kimi­leri yapıtı göklere çıkarmış, kimileri de yerin dibine batırmıştı. Bu değerlendirmeler yalnızca yapıtın olumluluklarından ya da olumsuzluklarından değil, Kemal Tahir'in kişiliğine duyulan hayranlıktan ya da kızgınlıktan kaynaklanıyordu kuşkusuz. Aradan bu kadar yıl geçtiğine göre, bugün, "Devlet An a "ya daha serinkanlılıkla baktığımızda gerçeği, bu uç id­diaların arasında bir yerlerde bulmamız doğaldır.
Bu parçanın yazılış amacı, aşağıdakilerden hangisidir?
A) İzlenim kazandırmak
B) Olay içinde yaşatmak
C) Açıklamak, bilgilendirmek
D) Düşgücünü geliştirmek
E) Konuyu belirginleştirmek

13. Şiirin çapraşık ve kat kat atkılarla dokunması, an­lamın yok edilmesine yönelik değildir. Bu, nesne­nin çok yönlülüğünü tek kumaş üzerinde toplaya­bilmek için yapılmış olabilir. Şair, anlamı ve imge­leri basamak sözcükler arasına çok iyi serpiştirdi­ği için, şiir bize çok karanlık ya da kapalıymış gi­bi gelebilir.
Parçada sözü edilen özellik, aşağıdakilerden hangisi ile adlandırılabilir?
A) bütünlük      B) etkililik C) yoğunluk
D) yalınlık E) akıcılık

14. Mevsim sonbahar.
Bulutlar salkım salkım.
Gök­yüzü boşaldı boşalacak.
Çatak içlerinde göçmen kuşlar, yağmuru bekliyorlar.
Yağmurun geçmesi­ni, bulutların dağılmasını bekliyorlar.
Yolları uzun.
Daha, çok iklimlerden geçecekler.
Üç gün oldu.
Her yağmurda bu kadar beklerlerse kışa yakala­nacaklar.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerden han­gisi yoktur?
A) Kişileştirmeye başvurma
B) Benzetmelerden yararlanma
C) Betim ley ici öğeler kullanma
D) Ad aktarmasına yer verme
E) Yorumlamaya başvurma

15. "Bu yazarın sözlerinde bir eğretilik var. Sanki, hiç­bir söz kendisine ait değil. Duygularını, düşünce­lerini yapmacıksız anlatamıyor, bu nedenle de okuyucuyu sarmıyor anlattıkları. Yazar, kendi cümleleriyle yazmayı küçümsüyor olsa gerek. Oysa, iyi bir anlatımda aranan en önemli özellik­lerden biri de içten geldiği gibi, içte doğduğu gibi aktarma değil midir?" diyen bir eleştirmenin sö­zünü ettiği yazarın anlatımında bulduğu eksik­lik nedir?
A) etkililik B) yalınlık C) yoğunluk
D) açıklık E) doğallık

16. Yazarın, bu yapıtında, kahramanının "bir şeyi sağ-lamlaştırıp kurmak için" nasıl çabaladığını, gerek­li ayrıntılar aracılığıyla çok güzel anlattıktan son­ra, bunlar yetmiyormuş gibi, anlattıklarına "Tüm bunlar bir şeyi sağlamlaştırıp kurmak içindi." diye bir cümle eklemesi, ustalığına gölge düşürüyor. Parçaya göre, eleştirmenin sözünü ettiği yaza-nn anlatımında bulunmasını istediği nitelik ne­dir?
A) tutarlılık       B) yaratıcılık C) yalınlık
D) akıcılık E) bütünlük

17. Bir gün ölürüm ben;
Belki bir gece treninin camına düşer başım.
Dışarda bir telgraf teli çizip gider karanlığı,
İçerde yolcular uyuduğumu sanır.
Yalnızca bir kız, düşürdüğüm gülücükten anlar öldüğü­mü;
Yakama bir gözyaşı iliştirir.
Bu dizelerin anlatımında aşağıda kilerden han­gisi ağır basmaktadır?
A) Açıklama      B) Öy kül em e        C) Tartışma D) Betimleme    E) Örnekleme

18. Dostluk, gönüllerimizin beraber olmasını sağla­yan bir raslantı ya da zorunlulukla edindiğimiz ya­kınlıklardır. Dost, birinin iyiliğini isteyen, onu içten seven kimsedir. Dost olmaktan, dostluk kurmak­tan daha güzel, daha insanca ne olabilir ki...
Bu parçada, düşünceyi geliştirmek için aşağı­dakilerin hangilerine başvurulmuştur?
A) Karşılaştırma - tanımlama
B) Tanımlama - örnekleme
C) Kanıtlama - karşılaştırma
D) Benzetme - karşılaştırma
E) Tanımlama – kanıtlama

19. Divan şairleri, sözcükleri dizip işleme konusunda ince hünerler sergileyen kuyumcular gibidir. Belki onlar çok süslü, göze çok çarpan şiirler yazmış­lardır; ama, ne yazık ki, bütün bu sahte ürünler, geniş, aydınlık salonlarda yetişen renkli, gözalıcı çiçeklere benzerler. Uzaktan bize çok alımlı, çok olağanüstü görünen, o bilinmeyen ve sıcak ülke­lerin bu göz kamaştıran ürünleri nasıl açık hava­ya, sert bir rüzgâra dayanamazsa, yaşam ile ilgili olmayan böyle bir edebiyat da zamanın kasırga­ları önünde savrulup gitmeye mahkûmdur.
Bu parçada yazar söylediklerini etkili kılmak için aşağıda kilerden özellikle hangisine baş­vurmuştur?
A) Karşılaştırma B) Betimleme
C) Örnek verme D) Benzetme
E) Tanımlama

20. Anlamdaş sözcükler, dili, yelkovanı dolaşıp dur­masına karşın, akrebi hep aynı sayıyı gösteren bozuk saate döndürür. Sözcükler değişir; ama düşünce hep olduğu yerde kalır. Aynı sahneleme­de bir rolü birden çok oyuncuyla canlandırmak nasıl olanaksızsa, aynı düşünceyi anlamdaş söz­cüklerle anlatmak da öylesine olanaksızdır.
Bu parçada düşünceyi geliştirmek için daha çok aşağıdakilerden hangisine başvurulmuş­tur?
A) Betimlemeye B) Örneklemeye
C) Karşılaştırmaya D) Tanımlamaya
E) Benzetmeye

21. Şiirsel söylemi kendinden öncekilerden öğrenen genç şair, şiirsel gerçeği de hayattan, kendi haya­tından, başkalarının hayatından, nesnel gerçek­lerden öğrenir. Bir şairin bunları başkalarının ya­pıtlarından öğrenmesine pek olanak yoktur. Ken­di telefon direğine, kendi telgraf direğine, kendi vericisine sahip olmak istemiyorsa o başka... Parçanın son cümlesinde belirtilmek istenen anlatım özelliği, aşağıdakilerden hangisidir?
A) özlülük        B) özgünlük       C) etkileyicilik D) içtenlik E) yoğunluk

22. Şiir, zarif bir düşünceyle kaynaşmış musikidir. Şi­ir sanatı, hiç kuşkusuz sanatların en gücü ve en heyecan vericisi d ir. Gerçek şiir, güzel şiir sabır is­ter. Güzel bir şiir yavaş yavaş olgunlaşır, tıpkı meyve gibi. Aradaki fark ne? Gerçek meyveyle balmumundan meyve arasındaki fark neyse o; çünkü balmumundan meyve yapmak için de sa­bır gerek. Bu konuda Paul Valery'nin, "Şiir ne dü­şüncelerle, ne de duygularla yazılır; şiir sözcük­lerle yazılır." sözü ne kadar doğrudur.
Bu parçanın anlatımında aşağıdakilerin hangi­sine başvurulmamıştır ?
A) Örneklendirme B) Karşılaştırma
C) Benzetme D) Tanık gösterme
E) Tanımlama

23. Sanat tarihimize baktığımızda, özellikle Osmanlı İmparatorluğu döneminde sanatçılar, sarayın ve devlet ileri gelenlerinin koruyucu kanadı altında ge­lişmişlerdir. Sinan'ın Sinan, Bâki'nin Baki olmasın­da Kanuni'nin de biraz payı vardır. Nedim'in yetiş­mesinde Damat İbrahim Paşa'nın hiç mi rolü yok­tur?
Bu parçanın yazarı, ilk cümlede öne sürdüğü savını inandırıcı kılmak için aşağıdakilerin hangisinden yararlanmıştır?
A) Tanımlamadan B) Benzetmeden
C) Karşılaştırmadan      D) Tanık göstermeden E) Örneklendirmeden

24. Yazısına "Divan şiirini tümüyle toplumsal içerik­ten yoksun sayamayız." cümlesiyle başlayan bir yazar, savını inandırıcı kılmak için özellikle aşağıdakilerden hangisine başvurur?
A) Tanık göstermeye B) Tanımlamaya
C) Örneklemeye D) Karşılaştırmaya
E) Tartışmaya

1. A 2. E 3. C

4. D 5. E 6. B

7. E 8. E 9. B

10. D 11. E 12. C

13. C 14. A 15. E

16C 17. B 18. A

19. D 20. E 21. B

22.A 23.E 24.C